pbatorski

79 lat temu Żydowska Organizacja Bojowa przeprowadziła swoją pierwszą egzekucję w getcie warszawskim. Eliahu Różański zastrzelił na ulicy Gęsiej Jakuba Lejkina – szefa policji żydowskiej. Przeczytaj, jak mówią o tym wydarzeniu relacje z Archiwum Ringelbluma.

Student, uchodźca z Aleksandrowa Kujawskiego. Spisał, opracował i kopiował relacje o prześladowaniach w gettach, na Kresach, w obozach pracy. Jego pisma wyróżniało „zjadliwe poczucie humoru”.

19 kwietnia 1943 r. Niemcy weszli do getta warszawskiego. Powitał ich ogień powstańców, młodych ludzi z Żydowskiej Organizacji Bojowej i Żydowskiego Związku Wojskowego. Świadkiem przygotowań i walk był twórca Podziemnego Archiwum Getta Warszawy, Emanuel Ringelblum.

112 lat temu urodziła się Henryka Łazowertówna – poetka, działaczka społeczna, członkini grupy Oneg Szabat. Dla potrzeb Archiwum Ringelbluma spisywała relacje żydowskich uchodźców, zmagających się z nędzą i głodem. Napisała jeden z najbardziej znanych utworów z getta warszawskiego – wiersz „Mały szmugler”.

45 lat temu, 31 maja 1976 r. w Izraelu zmarła Rachela Auerbach, dziennikarka i pisarska, jedna z zaledwie trojga członków grupy Oneg Szabat, którym udało się przeżyć wojnę. Robiła wszystko, aby odnaleźć zakopane pod gruzami Warszawy Archiwum Ringelbluma. Po wojnie zeznawała w procesie Adolfa Eichmanna i starała się o to, by wspomnienia świadków Holokaustu była nagrywane, a nie jedynie – zapisywane. Przed śmiercią zdążyła przygotować dwie książki.

1 maja 1942 r. do getta warszawskiego przyjechała niemiecka ekipa filmowa, przygotowująca antyżydowski film propagandowy. Został on zatytułowany Das Ghetto. Przeczytaj, jak widzieli te wydarzenia członkowie grupy Oneg Szabat.

Nauczyciel, społecznik, człowiek pióra – Izrael Lichtensztajn był jedną z kluczowych postaci grupy Oneg Szabat. Wraz z Dawidem Graberem i Nachumem Grzywaczem ukrył przed Niemcami dwie pierwsze części Archiwum Ringelbluma, zawierające ponad 35 tysięcy stron materiałów, w piwnicy szkoły przy ul. Nowolipki 68. Zginął w pierwszych dniach powstania w getcie warszawskim, które wybuchło 19 kwietnia 1943 r.

19 kwietnia 1943 r. Niemcy weszli do getta warszawskiego. Powitał ich ogień powstańców, młodych ludzi z Żydowskiej Organizacji Bojowej i Żydowskiego Związku Wojskowego. Świadkiem przygotowań i walk był twórca Podziemnego Archiwum Getta Warszawy, Emanuel Ringelblum.

Pod koniec lutego 1943 r. Żydowska Organizacja Bojowa przeprowadziła kolejną egzekucję w szczątkowym getcie warszawskim. We własnym mieszkaniu przy ul. Muranowskiej 42 został zastrzelony Alfred Nossig, niegdyś ważny działacz syjonistyczny, rzeźbiarz, kolaborant gestapo.